Vücut kompozisyonu yağ, kemik, kas hücreleri, diğer organik
maddeler ve hücre dışı sıvıların orantılı bir şekilde bir araya gelmesinden
oluşmaktadır.
Vücut kompozisyonunu etkileyen temelfaktörler;
- Cinsiyet,
- Kas yoğunluğu,
- Fiziksel aktivite,
- Hastalıklar,
- Beslenme durumudur.
Vücut kompozisyonunda meydana gelen değişikliklerde en
önemli rolü; kas ve yağ hücreleri
belirlemektedir. Yağ ve kas dokularının oranını belirlenmesinde ise; egzersizin
önemi büyüktür.
Kadınlarda kas kütlesi erkeklerden az, yağ miktarı fazladır.
Performans yönünden formda olan sporcuların vücut yağ yüzdeleri düşüktür. Şişman
kişilerde de vücut yağ oranı yüksektir.
Erkek cinsiyet hormonu testosteronun vücut yağ oranının
azalmasına bağlı olarak, özellikle vücut yağ %5'in altına düştüğü zaman azaldığı
gözlenmiştir
Sporcuların vücut kompozisyonları cinsiyet ve yaptıkları
spor türüne göre değişmektedir. Erkek sporcularda orta ve uzun mesafeli
koşu, maraton, vücut geliştirme yapanlarda %6’dan daha az yağ dokusu miktarı
bulunurken; basketbol, jimnastik, bisiklet, atlama, hızlı koşu ve güreş
sporcularında vücut yağ dokusu miktarı %6-15 arasında değişmektedir. Futbol,
rugby, buz ve çim hokeyi yapan erkek sporcuların ise yağ dokusu miktarı %6-19
arasındadır. Kadın sporcularda vücut geliştirme, bisiklet, triatlon ve
koşu sporu yapanların vücut yağ dokusu yüzdesi %6-15 arasındayken; badminton,
kayak, futbol, yüzme, tenis ve voleybol sporu ile uğraşan kadın sporcuların yağ
dokusu oranı daha yüksek olup %10-20 arasında değişmektedir.
Sporcular için minimum vücut yağ dokusu düzeyi erkeklerde
%5, kadınlarda %12 olarak belirtilmektedir. Ancak optimal vücut yağ dokusu
düzeyleri bu miktarlardan daha fazladır. Sporcular için önemli olan diğer bir
vücut kompozisyonu bileşeni su’dur. Vücuttaki su miktarı, vücut
bileşimindeki yağ ve kas miktarına bağlı olarak değişmektedir. Kas ağırlığının
%65-70’i su iken, yağ dokusundaki su oranı %25’i geçmemektedir. Kadınlarda daha
az miktarda kas kütlesinin olduğu gerçeğinden yola çıkarak daha az su miktarına
sahip olduğu bilinmektedir. Sporcuların vücut ağırlığının %63-72 arası sudan
oluşmaktadır.
Egzersiz sırasındaki sıvı kayıpları sporcuların sağlığı üzerinde etkilere sahiptir. Vücut suyunun %3’lük azalmasında kas gücü ve dayanıklılık performansında düşme görülmekte, kramplar artmakta, %6’dan fazla kayıplarda kramp, ısı çarpması, koma hali ve ölüm meydana gelebilmektedir. Bu nedenlerden ötürü vücuttaki su miktarı sporcular için önemli bir parametredir.
Kaynağa ulaşmak için tıklayın.
0 Yorumlar