Eklem hareketi, bir kemiğin eklemleştiği diğer kemiğe göre pozisyonunun değişmesidir. Eklem hareket açıklığını; kas, tendon, ligamanlar, eklem kapsülü gibi eklemi çevreleyen yumuşak dokular ve eklemi oluşturan kemik yapılar belirler.
Eklem Hareket Açıklığı (EHA) Egzersizleri
1. Aktif: Hasta kendisi hareketi yapabilir.
2. Aktif Yardımlı: Hasta hareketi başlatabilir, kısmen yapabilir, fakat hareketi tamamlayabilmesi için yardıma ihtiyacı vardır.
3. Pasif: Hasta hareketi paralizi veya kontraktür nedeniyle başlatamaz. Hareketin tamamını yardımcı kişi yaptırır.
Amaç
Eklem hareket açıklığı (EHA) egzersizlerinin amacı, eklem hareketinin kısıtlanmasını önlemek veya oluşmuş bir kısıtlılığı açmaktır. Hastanın kas kuvvetine, paralizi olup olmamasına, varolan kontrendikasyonlara göre EHA egzersizleri aktif, pasif veya aktif yardımlı olarak yapılabilir.
Eklem Hareket Açıklığını Azaltan Faktörler
• Eklem içi serbest cisimler,
• Sinoviyal efüzyon, inflamasyon,
• Eklemi çevreleyen yumuşak dokuların patolojileri ve kontraktürleri,
• Konnektif doku hastalıkları,
• Nöromusküler hastalıklar,
• Sistemik, cerrahi, nörolojik veya travmatik nedenlerle uzun süreli immobilizasyon,
• Konjenital ve edinsel deformiteler olabilir.
Uzun süreli immobilizasyon, hastalık veya travma sonucu ortaya çıkan inflamasyon, ödem, spastisite, ağrı, paralizi ve atel gibi cihazların uygulanması ile eklem hareketlerinin kısıtlanması gibi durumlarda fibrotik değişikliklerin gelişmesi ile bağ dokusu boyunda kısalma olabilir. Sonuçta kontraktür ve eklem hareketlerinde kısıtlılık gelişir.
Eklem Hareket Açıklığı (EHA) Egzersizlerinin Kontrendikasyonları
• İyileşmemiş kırık,
• Tendon, ligaman, sinir, kas, kapsül veya cildin cerrahi onarımından hemen sonra,
• Derin ven trombozu durumlarında aktif ve pasif EHA egzersizleri kontrendikedir.
• Ayrıca kardiyovasküler instabilite, miyokard infarktüsünün hemen sonrası ve şiddetli ağrı varlığında aktif EHA egzersizleri kontrendikedir.
Germe Egzersizleri
EHA kaybı oluşmuş ve kontraktür gelişmişse EHA’nın kazanılması ve kontraktürün açılması için germe egzersizlerinin tedaviye eklenmesi gerekir. Eklem fonksiyonunu bozan kontraktür, yapışıklık, skar dokusu oluşumu yapısal deformitelere yol açıyorsa, kontraktürler günlük yaşam aktivitelerini veya hemşire bakımını engelliyorsa uygulanmalıdır.
Bağ dokusuna bir yüklenme uygulandığı zaman dokunun boyunda uzama meydana gelir. Yüklenme kaldırıldığında doku eski boyuna döner. Yüklenme uzun süre olursa dokuda plastik deformasyon gelişir ve yük ortadan kalksa bile eski boyuna dönemez. Kontraktür gelişmiş bir dokuda bu prensipten faydalanarak germe yardımı ile normal EHA sağlanmaya çalışılır.
Kontraktür; yumuşak doku uzunluğunda EHA kaybına neden olacak şekilde belirgin bir kısalıktır. Bu değişiklikler kas liflerinin uzun bir süre kısalmış durumda kalması ile ortaya çıkar.
Germe İle İlgili Özellikler
• Germe uzun süreli düşük bir kuvvetle yapılmalıdır, kuvvet yavaş yavaş arttırılmalıdır.
• Hastada hafif rahatsızlık uyandıracak derecede ve ağrı sınırında, ancak 24 saatten uzun süren ağrı oluşturmayacak şiddette, kuvveti sürekli uygulayarak germe yapılmalıdır.
• Germe sırasında hasta hafif bir çekme veya sıkıştırma hissetmeli, ağrı olmamalıdır.
• Germe uygulanan eklem, eklem hareket açıklığının sonunda tutulmalı, sonra yavaşça serbest bırakılmalıdır.
• Eklem proksimal ve distalinden iyice kavranmalı, proksimal bölüm iyice stabilize edilirken distal bölüm hareket boyunca kısıtlılığın olduğu noktaya kadar hareket ettirilmelidir.
• Uygulanacak kuvvet yine varolan patolojiye göre farklılık gösterir, inflamasyonlu dokuda ağrıya ve doku hasarına yol açmamak için germe sırasında çok az kuvvet uygulanmalıdır.
• Sonuca ulaşmak haftalar sürebilir.
Uygulama
• Germe 15-30 sn uygulanır ve yavaşça bırakılır.
• Germe egzersizleri öncesi genel ısınma egzersizleri, gevşeme yöntemleri, ağrıya yönelik elektroterapi, sıcak uygulama, hidroterapi, spastisite varsa soğuk uygulama, antispastisite ilaçları gibi uygulamalar germenin etkinliğini arttırır.
• Hastanın kendisi tarafından askı, lastik bantlar yardımıyla da germe egzersizi yapılabilir.
Tüm vücut ROM tablosuna ulaşmak için tıklayın.
Kaynağa ulaşmak için tıklayın.
0 Yorumlar