Bebeklerde Refleks Gelişim - Yenidoğan Refleksleri

Moro Refleksi

Ani ses, zemin oynatılması, ellerinden hafifçe kaldırıp ani bırakmak gibi uyaranlar verince gövdede ekstansiyon, üst ekstremitelerde abduksiyon ve ekstansiyon, bunu izleyerek adduksiyon ve fleksiyon görülür. Doğumdan itibaren 4-6. aya kadar varlığı normaldir.

Kavrama (Yakalama) Refleksi

Çocuğun avuç içine yapılan uyarım ile objeyi otomatik kavramasıdır. (Palmar/Grasp Yakalama). Benzer bir diğer refleks ise ayak tabanına yapılan uyarım ile parmaklarda fleksiyon açığa çıkması ile oluşan plantar yakalama refleksidir. Palmar yakalama refleksi 4-6. aylara, plantar yakalama refleksi ise 9-12. aylara kadar varlığını sürdürür.

Arama Ve Emme Refleksi

Ağız kenarına yapılan uyarım ile bebeğin başını o tarafa çevirmesi arama refleksi, dudaklara dokunmakla veya bir objenin ağza sokulması ile emme hareketinin başlaması ise emme refleksidir. Doğumdan sonra ilk 3 ayda görülür.

Adım Alma Ve Otomatik Yürüme Refleksi

Bebek dik pozisyonda destekli tutulurken gövde hafifçe öne doğru eğilerek bir ayak tabanı yüzeyle temas ettirildiğinde o ekstremitede ekstansiyon, diğer ekstremitede fleksiyon ile ilkel bir adım alma reaksiyonu açığa çıkar. İlk 2 ayda görülür.

Fleksör Çekme

Çocuk sırtüstü yatar, baş orta pozisyonda, ekstremiteler ekstansiyondadır. Bir ayağın plantar yüzüne verilen uyarı ile uyarılan ekstremite fleksiyona gider. İlk 2 ayda görülür.

Ekstansör İtme

Sırtüstü yatarken baş orta pozisyonda, bir bacak fleksiyon diğeri ekstansiyondadır. Fleksiyondaki ekstremitenin plantar yüzeyine verilen uyarım ile o ekstremite ekstansiyona gider. Doğumdan sonra 2. aya kadar devam eder.

Çapraz Ekstansiyon

Çocuk sırtüstü yatar. Baş orta pozisyondadır, bir bacak fleksiyon diğeri ekstansiyon poziisyonundadır. Ekstansiyondaki bacak fleksiyonda getirildiğinde, fleksiyondaki bacak ekstansiyona gider. 

Çapraz ekstansiyon refleksi için diğer bir testte ise, çocuk sırtüstü baş orta pozisyonda ve her iki bacak ekstansiyonda iken bir uyluğun iç yüzüne hafif darbeleme şeklinde yapılan uyarım ile diğer bacakta ekstansiyon, adduksiyon ve internal rotasyon, ayak bileğinde plantar fleksiyon cevabı oluşur. İlk 2 ayda görülür.

Galant Reaksiyonu

Bebek yüzükoyub yada ventral pozisyonda destekli tutulur. İşaret parmağı paralele tutularak, omurganın kenarından son kosta ve iliak bölgeye doğru hafif bir basınç uygulanır. Beklenen cevap, verilen uyarı tarafında doğru bebeğin vücudunu lateral fleksiyona getirmesidir. İlk 2 ayda görülür.

Pozitif Destek Refleksi

Ayaklar yere bastırıldığı zaman tabanın yere değmesinden kaynaklanan uyarı ve basınç nedeni ile intrinsik kasların uyarımı, alt ekstremitelerdee ko-kontraksiyona yol açar. Bunun sonucu alt ekstremiteler bir sütun halini alır ve çocuk bunun üstünde durmaya çalışır. Doğumdan sonra 2-3. aya kadar varlığı normaldir. Test için çocuk koltuk altlarından tutullarak ayak tabanları önce birkaç kere yere değdirildikten sonra bastırıldığında bacaklarda ekstansör tonus artar.

Negatif Destek Refleksi

Ayağın yer ile temasının kesilmesi sonucu kokontraksiyonun ortadan kalkması ve alt ekstremitelerin gevşek bir hal almasıdır. Test için çocuk ayakta tutulur. Ayak tabanları birkaç kere yere değdirildikten sonra yukarı kaldırıldığında, bacaklarda fleksör tonus artar. Yeni doğanda 3-5. aylarda görülür.

Asimetrik Tonik Boyun Refleksi (ATBR)

Bu refleks, sevikal bölgedeki kaslar, vertebra eklem yüzleri ve bağlardaki duyu reseptörleri aracılığı ile açığa çıkmaktadır. Refleksi başlatan hareket, boynun sağa sola rotasyonudur. 

Test için hasta yüzüstü veya sırtüstü baş orta pozisyonda, üst ve alt ekstremiteler ekstansiyonda yatırılır. Baş bir tarafa çevirilince, fasiyal taraf ekstansiyon, oksipital taraf ekstremitelerde ise fleksiyon açığa çıkar. SP'li olgularda bu cevap başın hareketinden hemen sonra görülmesine rağmen, bazı olgularda açığa çıkması gecikebilir. Doğumdan sonra 4-6 ay süre ile var olması normaldir.

Simetrik Tonik Boyun Refleksi (STBR)

Boyun kaslarındaki duyu reseptörleri aracılığı ile ortaya çıkan bir reflekstir. Başın aktif veya pasif olarak, ekstansiyon veya fleksiyona getirilmesi ile açığa çıkar. 

Test için çocuk yüzüstü pozisyonda yatırılır. Baş fleksiyona getirildiğinde üst ekstremitede fleksör, alt ekstremitede ekstansör hipertonus, baş ekstansiyona getirildiğinde  ise üst ekstremitelerde ekstansör, alt ekstremitelerde fleksör hipertonus açığa çıkar.

Tonik Labirent Refleks (TLR)

Bu refleks iç kulaklardaki semisirküler kanalların içindeki sıvının harketi ile bir başka deyişle başın boşlukta yer değiştirmesi sonucu açığa çıkar. Spastik SP'li çocuklarda genellikle sırtüstü pozisyonda maksimum ekstansör hipertonus, yüzüstü pozisyonda ise maksimum fleksör hipertonus görülür. Çift yönlü hipertonus hakimse, çocuk sırtüstü yatırıldığında baş, boyun ve gövde ekstansiyonda, skapula retraksiyonda, kollar abduksiyonda ve ekstremiteler ekstansiyon pozisyonunda olacaktır. Aynı çocuk yüzüstü yatırılırsa baş, boyun, gövde, üst ve alt ekstremiteler fleksiyon pozisyonuna gelecektir. Bu refleks ilk 6 haftada azalır, 3 ayda kaybolur.

TLR testi için çocuk sırtüstü, baş orta pozisyonda ve ekstremiteler ekstansiyonda olacak şekilde yatırılır. Kollar ve bacaklar pasif olarak fleksiyona getirilmeye çalışıldığında ekstansör tonus hakim olur. Yüzüstü pozisyona ise, baş orta pozisyonda, bacaklar ekstansiyonda, kollar baş üzerinde uzatılmış pozisyonda yatırılır. Her iki bacak teker teker fleksiyona getirilir, bu sırada bütün ekstremitelerde fleksör tonus hakim olur.

Düzeltme Ve Denge Reaksiyonları

Boyun Düzeltme Reaksiyonu

Doğumdan 6. aya kadar varlığı normaldir. Çocuk sırtüstü baş orta pozisyonda yatarken, baş aktif veya pasif bir tarafa çevrilirse, vücut kalıp halinde aynı tarafa döner.

Vücut Düzeltme Reaksiyonu

Boyun düzeltme reaksiyonu , yerini 6. aydan sonra yaşam boyu sürecek olan vücut düzeltme reaksiyonuna bırakır. Başın rotasyonu ile vücuta segmental olarak dönme hareketi gerçekleşir.

Optik Düzeltme Reaksiyonu

Gözler kapalı iken yer çekimine karşı çocuğun başını tutabilmesidir. Yüzüstü pozisyonda 2. ay, sırtüstü ve vertikal pozisyonda ise 6. ayda başlar ve yaşam boyu sürer.

Amfibi Reaksiyonu

6. ayda başlar, yaşam boyu sürer. Çocuk yüzüstü, baş orta pozisyonda ve kollar baş yanında ileri uzatılmış yatarken bir taraf pelvis yukarı kaldırılınca, aynı taraf kol ve bacakta fleksiyon açığa çıkar.

Laudau Refleksi

Çocuk yüzüstü karın altından destekli boşlukta, baş aktif veya pasif ekstansiyona getirildiğinde gövde ve bacak ekstansiyona gider.6. ay ile 2,5 yaş arası varlığı normaldir. 

Koruyucu Ekstansiyon Reaksiyonu (Paraşüt Reaksiyonu)

Çocuk ayak bileklerinden veya pelvisten tutularak baş aşağı opozisyonda yere doğru yaklaştırıldığında başını korumak için kollar ani ekstansiyona gider, parmakalrda ekstansiyon ve abduksiyon açığa çıkar. 6.  ayda başlar, yaşam boyu devam eder.