Tarsal Kemikler
Ayak kemikleri içerisinde bulunan ayak bileği kemikleri
içerisinde en önemlilerini içeren tarsal kemikler 7 adettir. Bunlar; kalkaneus
, talus , cuboid , ve medial cuneiform, orta cuneiforms ve lateral cuneiform
kemikleridir.
Kalkaneus
Kalkaneus kemiği topuk bölgesinde bulunan bir tarsal kemiktir.
Ayak kemikleri içerisinde en büyük ve en önemli olanıdır. Topuk yere vurduğu
anda vücut ağırlığını taşır, vücut ağırlığını diğer kemiklere ve yere aktarır .
Bu kemik üç başlı olan triseps surae (baldır kasları) kaslarına aşil tendonu
ile bağlanır. Plantar fleksiyon hareketi sırasında ve yürüyüşün itme fazında bu
kasların hareketi sağlamasına yardımcı olmaktadır. Bu kemikte meydana gelecek
herhangi bir problem ağrılığın dengesiz aktarılması, baldır kaslarının aşırı
yorulması ve yürüyüşün bozulması gibi durumlara sebep olabilir. Kalkaneus
kemiği 3 boyutlu 6 yüzeyi olan bir kemiktir. Kalkaneusun 6 yüzeyinin olmasının
sebebi komşu kemik yapılarla uyumlu olması ve kaslar için başlangıç noktası
oluşturmasındandır. Kalkaneus kemiği bacak kemiklerinden olan fibulaya,
calcaneofibular ligament ile bağlanmaktadır. Kalkaneus kemiği; Gastrocnemius,
Soleus, Plantar kasları için bitiş noktasıdır. Bu kaslar kalkaneusa, aşil
tendon vasıtasıyla tuber calcanei çıkıntısından yapışırlar. Ayrıca kalkaneus
kemiği; Extensor digitorum brevis, Abductor hallucis, Extensor hallucis brevis,
Abductor digiti minimi, Flexor digitorum brevis, Quadratus plantae kasları için
ise başlangıç noktasıdır. Bu kaslar kalkaneusdan başlayarak ayak bileğinde
parmaklara uzanarak ince beceri gerektiren hareketleri sağlamaktadırlar.
Talus
Vücut ağırlığını
tibia kemiğinden alır ve ayağa iletir. Talus ayak bileğinin en üst kısmında yer
alır. Baş (caput), boyun (collum) ve gövde (corpus) olmak üzere üç kısımda
incelenir. Talus’un ön kısmına caput tali denir. Önde ikinci sır ayak bileği
kemikleri ile eklem yapar. Talusun üst kısmına trochlea tali denir ve ayak
bileği ekleminin yapısına katılır. Talusun yüzeyinin üçte ikisi eklem kıkırdağı
ile kaplıdır. Talus hiç bir kasa
başlangıç ve bitiş noktası sağlamamaktadır, dolayısıyla talus kemiğinin herhangi
bir tendon ve kas ile ilişkisi yoktur. Deltoid ligament; Talus kemiği ile Fibula
kemiği, posterior talofibular ligament ve anterior talofibular ligament ile
birbirine bağlanmaktadır. Fibula kemiği böylece; talus kemiği ile 2 kalkaneus
kemiği ile 1 adet olmak üzere toplamda üçlü bir ligament yapısıyla
bağlanmaktadır bu üçlü yapıya deltoid
ligament denir.
Cuboid (Kuboid)
Ayağın lateral (dış)
tarafında kalkaneus önünde, dördüncü ve beşinci metatarsal kemiklerin arkasına
yerleşmiştir. Cuboid (kuboid) kemiği tarsal kemikler içerisinde en çok kemikle
komşuluğu bulunan kemiktir. Kuboid 4 kemik ile eklem yapar, bunlar kalkaneus,
üçüncü cuneiform, dördüncü metatars kemiği ve beşinci metatars kemiğidir.
Navicula (Navikula)
Orta ayakta talus
kemiğinin önünde 3 cuneiform (kuneiform) kemiklerinin arasında
bulunmaktadır. Ayağın medial
longitudinal arkının oluşturarak ayaktaki kemerli yapının oluşumun üst
yapısını oluşturur. Naviculanın 6 yüzeyi vardır. Talus kemiği ve 3 cuneiform
kemiği ile eklem yapar. Navicula
kemiğinin iç ve dış yüzeyinde fazladan kemik olmasına Aksesuar Naviküler Kemik
Sendromu denmektedir. İnsanların yaklaşık %2-14’ünde görülen bu sendrom, bu
sendroma sahip hastaların yalnızca %1’inde kişileri rahatsız edecek ağrıya
sebep olmaktadır. Tibialis posterior
kası navikula kemiğine bağlanan tek kastır.
Cuneiform (Kuneiform)
Kuneiform kemikleri 3
adettir. Lateral, medial ve middle cuneiform kemiği olarak ayrılırlar.
Kuneiform kemikleri navicula, birinci, ikinci, üçüncü metatar kemikleri ve
kuboid kemiği arasında yer alırlar.
Cuneiform kemikleri birbirlerine kilit taşı gibi tam oturmuş şekilde
bağlanmaktadırlar. Bu kilit taşı modeli orta ayağın stabilitesini
sağlamaktadır. Cuneiformlara 4 adet kas bağlanmaktadır. Medial kuneiform kemiği
Tibialis anterior ve fibularis longus kası için bitiş noktasıdır. Lateral
kuneiform kemiği, tibialis posterior için bitiş, flexor hallucis brevis kası
için başlangıç noktasıdır.
Metatarsal Kemikler
Ayak kemikleri
içerisinde orta ayakta yer alan metatars kemikleri beş adettir. Ayak baş
parmağına ait olan metatars kemiği birinci metatars, ayak serçe parmağına denk
gelen metatars ise beşinci metatars olacak şekilde soldan sağa doğru
numaralandırılırlar. Her metatars kemiği kafa, boyun, şaft be tabana sahiptir.
Taban kısmı metatarslasın ayak bileğine en yakın parçası, baş kısmı metatars
kemiklerinin parmaklara yakın olan tarafı, ortada daralmış kısım ise şaft
olarak adlandırılır. Metatarsal kemikler yaklaşık olarak silindirik bir şekle
sahiptir. Metatarsal kemikler uzun eksen boyunca içbükey plantar yüzeye ve
dışbükey dorsal yüzeye sahiptir. Plantar yüzeyden Fleksör tendonlar, dorsal
yüzeyden ise ekstasör tendonlar geçmektedir. Metatarsal kemiklerin proksimal
yüzeyleri fleksör tendonların geçişine izin verecek şekilde özel bir hal
almıştır. Metararsal kemiklerin vücuda
uzak ucuna distal yakın ucuna ise proksimal uç denilmektedir. Tibialis anterior
ve Peroneous longus kasları birinci metatars kemiğine yapışarak sonlanmaktadır.
Peroneous tertius, Peroneous brevis kasları ise beşinci metatars kemiğinde
sonlanırken, Flexor digitiminimi brevis kası beşinci metatarsdan başlamaktadır.
Plantar interossei kası üçüncü, dördüncü ve beşinci metatarsdan başlamaktadır.
Adductor hallucis kası ise metatarsal ligamentlerden başlar. Dorsal interossei
kasları (4 adettir) ise her metatarsdan ortak başlayarak proksimal falankslarda
sonlanır.
Falanks Kemikleri
Falanks kemikleri
ayak başparmağında 2 diğer parmaklarda 3 er tane olmak üzere 14 tanedir.
Falansklar vücuda yakın olanlar proksimal, vücuda uzak olanlar distal ve ortada
kalanlar orta falankslar olmak üzere 3 ana gruba ayrılarak incelenir. Falanks
kemikleri şekil olarak metatarslara benzemektedirler. Falankslar birbirleri ve
metatarslar ile yaptıkları eklemlerle ayak parmaklarının hareketini sağlarlar.
Proksimal falanks, yapı olarak metatars kemikler ile benzer. Orta falanks,
proksimal falanksdan küçük, distal falankstan büyüktür. Distal falanks,
yukarıdan aşağıya doğru düzleşir; orta falanksa karşılık gelen başı ve ayak
parmağı tırnağının sonunda destek için genişletilmiş bir uç ile eklem için
geniş bir yapı sunmaktadır.
0 Yorumlar