Sedanter yaşam düzenli fiziksel aktivite yapılmaması durumunda ortaya çıkan hareketsiz yaşam tarzına verilen isimdir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) raporlarına göre, dünyada yaşayan insanların %60 ile %85'lik bir bölümü yeterli fiziksel aktivite yapmamakta ve sedanter bir yaşam tarzı sürdürmektedir. Ayrıca Dünya Saplık Örgütü verilerine göre, hareketsiz yaşam sürmek ölüm nedenleri arasında dördüncü sıradadır.
Sedanter yaşam tarzı, özellikle son 50 yıl içinde ciddi şekilde artmıştır. Bunun temel sebebi olarak teknolojideki ilerlemeler gösterilmektedir. Teknolojideki ilerlemeler sebebiyle; ulaşım, iş yaşantısı ve boş zaman aktivitelerinde önemli değişiklikler meydana gelmiştir. 1950'li yıllarda çalışanların %50'si fiziksel aktivite gerektiren işlerde çalışırken, günümüze geldiğimizde bu oran %25'e kadar düşmüştür. Günümüzde çalışanların büyük kısmı masa başı işlerde gün boyunca oturarak çalışmaktadırlar. Ayrıca boş zaman aktiviteleri televizyon izlemek, bilgisayar oyunları oynamak veya internette gezinmek gibi genelde oturarak yapılan aktivitelerden oluşmaktadır. Bu sebeple sedanter yaşam tarzı dünya genelinde yaygınlaşmaktadır.
- Depresyon riskinin yükselmesi: Avustralya'da yapılan bir araştırmaya göre, günde 6 saatten fazla oturarak vakit geçiren kişilerde depresyon riski %90 oranında artmaktadır. Fiziksel aktivite yapmak, insanların psikolojik durumuna olumlu etkiler yapmakta ve insanın kendini daha iyi hissetmesini sağlamaktadır. Bunun sebebi ise, egzersiz yaparken salgılanan endorfin gibi hormonlardır. Sonuç olarak sedanter yaşam depresyon riskini yükseltmektedir.
- Kansere yakalanma riskinin artması: Yapılan araştırmalara göre, sedanter yaşam kanser olma riskini arttırmaktadır. Zamanının çoğunu oturarak geçiren insanlar, fiziksel aktivite yapan insanlara göre bağırsak kanserine %24, akciğer kanserine ise %21 oranında daha fazla yakalanmaktadır. Sedanter yaşam ayrıca obezite ile kanser arasındaki ilişkiyi gösteren araştırmalar da mevcuttur.
- Kan şekerinde yükselme ve şeker hastalığı riskinin artması: Sedanter yaşam tarzı, kilonuzun normal değerlerde olsa bile kan şekerinizin yükselmesine sebep olmaktadır.
- Uyku bozuklukları görülme riskinin artması: Sedanter yaşam süren kişilerde uyku problemlerine daha sık rastlanmaktadır. Düzenli egzersiz yapan kişiler, daha kısa sürede ve daha kaliteli uyumaktadır.
- Bel ve sırt ağrıları: Özellikle masa başında uzun süre hareketsiz oturmak, bel ve sırt ağrılarına yol açmaktadır. Fiziksel aktivite yapmak ise hem bu ağrıları gidermekte hem de kasları kuvvetlendirerek omurlara daha az yük binmesini sağlamaktadır.
- Kalp ve damar hastalıklarına yakalnma riskinin artması: Yapılan araştırmalara göre, dünya genelindeki koroner kalp hastalıklarının %6'sı sedanter yaşam kaynaklıdır. Sedanter yaşam kolestrolün ve tansiyonun yükselmesine, bunların sonucunda da kalp ve damar hastalıklarına yakalanma riskinin artmasına yol açmaktadır.
Sedanter yaşam tarzı kaderimiz değildir. Çalışma şeklimiz ne olursa olsun, fiziksel aktivitemizi bir şekilde arttırarak sedanter yaşam şeklinden kurtulabilir ve yukarıda sıralanmış risklerden kaçınabiliriz. Bu noktada iyi bir başlangıç olarak günde kaç adım attığımıza bakabilir ve günlük adım sayımız 10.000 adımdan az ise bunu arttırmaya başlayarak başlayabiliriz.
0 Yorumlar